วันพฤหัสบดีที่ 18 สิงหาคม พ.ศ. 2554



สื่อการเรียนการสอนคณิตศาสตร์สำหรับเด็กปฐมวัย

    
               สื่อการสอนคณิตศาสตร์เป็นเครื่องมือที่มีความจำเป็นสำหรับเด็กปฐมวัยอย่างมาก เพื่อพัฒนาการเรียนรู้ให้เด็กปฐมวัยสามารถเรียนรู้ได้จากสื่อที่เป็นรูปธรรมได้ดีกว่าสื่อที่เป็นนามธรรม นอกจากนี้เด็กปฐมวัยมีช่วงความสนใจสั้น จึงมีความคิดว่าควรเปิดโอกาสให้เด็กได้ลงมือกระทำ ปฏิบัติการและค้นพบความรู้ด้วยตนเอง ดังนั้นสื่อการสอนจึงมีความจำเป็นและมีความสำคัญอย่างยิ่งต่อการเรียนรู้ในระดับปฐมวัย เพราะสื่อจะช่วยส่งเสริมการเรียนรู้ให้เด็กปฐมวัยหลายประเภท ได้แก่ วัสดุอุปกรณ์ เพื่อให้เด็กเกิดการเรียนรู้และสามารถนำไปใช้ในการเรียนการสอนได้

ความหมายของสื่อการสอน

                สื่อการสอนหมายถึง อุปกรณ์และเทคนิคหรือวิธีการต่างๆ ที่จะช่วยให้การจัดการเรียนรู้บรรลุจุดมุ่งหมายที่วางไว้อย่างมีประสิทธิภาพ ซึ่งแบ่งออกได้หลายชนิดด้วยกัน เช่น สื่อที่เป็นวัสดุได้แก่ กระดาษ  กาว ตำรา แผนภูมิ รูปภาพ สื่อที่เป็นเครื่องมือ ได้แก่ เครื่องเทป  เครื่องฉายสไลด์ การแสดง การละเล่น หุ่นละคร พวกนี้จะเป็นเครื่องมือที่เป็นกลไก นอกจากนี้ยังมีแหล่งการเรียนรู้ที่เป็นสภาพแวดล้อม บุคคลสถานที่ เช่น ห้องสมุด เป็นต้น

ประเภทของสื่อการสอน

                 ในการจัดการเรียนรู้คณิตศาสตร์ในระดับปฐมวัยนั้น สื่อการสอนเป็นสิ่งสำคัญเนื่องจากเด็กปฐมวัยเรียนรู้ได้ดีจากการกระทำ การสัมผัสจับต้องด้วยประสาทสัมผัสทั้ง 5เด็กจะถ่ายทอดความรู้ที่ได้จากประสบการณ์สู่การเรียนรู้ ความคิดรวบยอดทางคณิตศาสตร์ซึ่งสามารถแบ่งได้ อย่างดังนี้
1.  สื่อส่งเสริมพัฒนาการเฉพาะด้าน ได้แก่ วัสดุอุปกรณ์ที่ใช้ในการส่งเสริมพัฒนาการทางด้านร่างกาย จิตใจ สังคม และสติปัญญา โดยมีอุปกรณ์ส่งเสริมดังนี้ ชิงช้า ไม้ลื่น ลูกบอล ลูกปัด ตัวต่อไม้บล็อกเป็นต้น
2.  สื่อประกอบการเรียนรู้ เป็นสื่อที่ครูจัดหาหรือพัฒนาขึ้นเพื่อประกอบการเรียนรู้ เช่น บัตรคำ บัตรภาพ หุ่นมือ เป็นต้น สื่อประเภทนี้สามารถใช้สำหรับให้เด็กได้ค้นคว้าและมีส่วนร่วมในการเรียนรู้มากขึ้น
3.  สื่อเสริมการเรียนรู้ เป็นสื่อที่เปิดโอกาสให้เด็กได้เลือก ตัดสินใจ แก้ปัญหาในการใช้ได้เอง เช่น เกมการศึกษา เครื่องเล่นเป็นชุด ไม้บล็อก รวมทั้งวัสดุจากธรรมชาติที่อยู่แวดล้อมตัวเด็ก

คุณค่าของสื่อการสอนที่มีต่อเด็กปฐมวัย

1.   ช่วยให้คุณภาพการเรียนรู้ดีขึ้น เพราะตรงกับความเป็นจริง และมีความหมายชัดเจน
2.   เรียนรู้ได้มากขึ้นในเวลาที่กำหนด
3.   เด็กปฐมวัยจำและประทับใจไม่ลืมง่าย
4.   ช่วยให้เด็กปฐมวัยสนใจ มีส่วนร่วมในกิจกรรมการเรียนการสอน
5.   ส่งเสริมการคิดและแก้ปัญหาในกระบวนการเรียนการสอน
6.   สามารถเรียนรู้ในสิ่งที่เรียนได้สะดวก
7.   ทำสิ่งที่ซับซ้อนให้ง่ายขึ้น
8.   ทำสิ่งที่เคลื่อนไหวเร็วให้ช้าลง
9.   นำสิ่งที่ไกลหรือลี้ลับมาศึกษาได้
10. นำอดีตมาใช้ศึกษาได้

การเก็บรักษาและซ่อมแซมสื่อ    

1. เก็บสื่อให้เป็นระเบียบและเป็นหมวดหมู่ตามลักษณะประเภทของสื่อ

2. ฝึกให้เด็กหยิบสื่อออกมาใช้ได้เองและเก็บเข้าที่ให้เรียบร้อย
3. ฝึกให้เด็กรู้ความหมายของรูปภาพหรือสีที่เป็นสัญลักษณ์แทนหมวดหมู่ประเภท             
ของสื่อ เพื่อเด็กจะได้เก็บเข้าที่ได้ถูกต้อง
4. ตรวจสอบสื่อหลังจากที่ใช้แล้วทุกครั้งว่ามีสภาพสมบูรณ์ จำนวนครบถ้วนหรือไม่
5. ซ่อมแซมสื่อชำรุดและทำเติมส่วนที่ขาดหายไปให้ครบชุด การพัฒนาสื่อ การ
พัฒนาสื่อเพื่อใช้ประกอบการจัดกิจกรรมในระดับก่อนประถมศึกษานั้น ก่อนอื่นควร
ได้สำรวจข้อมูลสภาพปัญหาต่าง ๆ ของสื่อทุกประเภทที่ใช้อยู่ว่ามีอะไรบ้างที่จะต้อง
ปรับปรุงแก้ไข เพื่อจะได้ปรับเปลี่ยนให้เหมาะสมกับความต้องการ 


หลักการใช้สื่อ วัสดุ - อุปกรณ์และของเล่นประกอบการจัดกิจกรรมสำหรับเด็กปฐมวัย

      1. สื่อนั้น ควรส่งเสริมพัฒนาการเด็กในด้านต่างๆ ได้แก่ ด้านสติปัญญา,ร่างกาย
สังคมอารมณ์และจิตใจ ซึ่งอาจแตกต่างกันไปตามความเหมาะสม

      2. เน้นสื่อที่เป็นจริง หรือเป็นสื่อที่ผลิตจากวัสดุธรรมชาติ

      3. ควรเป็นสิ่งที่ใกล้ตัวเด็ก สะดุดตา เร้าความสนใจของเด็กได้ดี

      4. มีความปลอดภัย ไม่เป็นอันตรายต่อเด็ก

      5. สื่อนั้นๆ ต้องเหมาะสมตามวัยหรือพัฒนาการเด็ก

      6. มีขนาดเหมาะสมกับเด็กแต่ละวัย น้ำหนักเบา เด็กสามารถหยิบจับ เคลื่อนย้ายด้วยตนเองได้สะดวก
                   

การประเมินคุณภาพของสื่อและวัสดุอุปกรณ์ที่ดี

         1. สื่อและวัสดุอุปกรณ์ต้องเหมาะกับวัยของเด็ก

         2. มีความมั่นคง แข็งแรง ปลอดภัย ไม่แหลมคม

         3. ทำด้วยวัสดุที่ไม่เป็นพิษ และไม่ติดไฟง่าย ที่สำคัญไม่ควรทำด้วยแก้ว เพราะอาจแตก   และเป็นอันตรายต่อเด็กได้

         4. มีการออกแบบที่ดี มีวิธีการใช้ที่ไม่ยุ่งยาก

         5. มีสีสันสวยงาม ดึงดูดความสนใจของเด็กได้ดี

         6. เร้าใจเด็ก ชวนให้คิดคำนึง สร้างจินตนาการ ส่งเสริมความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ และการแก้ปัญหา

         7. หาซื้อได้ง่ายด้วยราคาประหยัด หรือสามารถผลิตขึ้นใช้เองได้

         8. ผ่านการทดสอบจากผู้ผลิต และได้มีการทดลองใช้ก่อนนำไปใช้จริง
         

  สรุปจากความหมายของสื่อการสอน ประเภทของสื่อการสอน และคุณค่าของสื่อการสอน ที่กล่าวมานั้น เกี่ยวข้องกับเด็กปฐมวัยทั้งสิ้น เพราะสิ่งเหล่านี้อยู่ในสภาพแวดล้อมที่อยู่รอบตัวเด็กทั้งหมดล้วนแต่เป็นสื่อการสอนทั้งสิ้น